RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम्

RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् is part of RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit. Here we have given Rajasthan Board RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण सन्धि-प्रकरणम्.

Rajasthan Board RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण सन्धि-प्रकरणम्

RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 1
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 2
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 3

संख्यावाचक शब्दों के रूप
(1) एक (एक) शब्द (केवल एकवचन में)
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 4
(2) द्वि (दो) शब्द (केवल द्विवचन में)
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 5
(3) त्रि (तीन) शब्द (केवल बहुवचन में)
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 6
(4) चतुर् (चार) शब्द (केवल बहुवचन में)
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 7
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 8
(5) पश्चन् (पाँच) (6) षष्ट् (छः) (7) सप्तम् (सात) शब्द
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 9
(8) अष्टन् (आठ) (9) नवन् (नौ) (10) दशन् (दस) शब्द
RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण संख्या रूप प्रकरणम् 10

नोट- पाँच से दस तक सभी संख्यावाचक शब्दों के रूप तीनों लिंगों में एक समान चलते हैं, किन्तु ध्यान रहे कि एक, द्वि, त्रि तथा चतुर् शब्द के रूप तीनों लिंगों में अलग-अलग चलते हैं। एक शब्द सदा एकवचन में तथा द्वि शब्द सदा द्विवचन में ही प्रयुक्त होता है।

अभ्यास-1

प्रश्न उपयुक्तं विकल्पं चित्वा रिक्त स्थानानि पूरयत (उपयुक्त विकल्प चुनकर रिक्त स्थानों की पूर्ति कीजिए)
प्रश्न 1.
……………… अध्यापिका संस्कृतं पाठयति।
(अ) एकः
(ब) एका
(स) एकम्
(द) एक।
उत्तर:
(ब) एका

प्रश्न 2.
सीता …………. बालिकाभ्याम् सह क्रीडति।
(अ) द्वयोः
(ब) द्वौ
(स) द्वाभ्याम्
(द) द्वे।
उत्तर:
(स) द्वाभ्याम्

प्रश्न 3.
पादपे …………….. पुष्पाणि विकसन्ति।
(अ) त्रीणि
(ब) तिस्रः
(स) त्रयः
(द) त्रि।
उत्तर:
(अ) त्रीणि

प्रश्न 4.
वृक्षे ……………. पक्वानि फलानि सन्ति।
(अ) चत्वारः
(ब) चतस्रः
(स) चत्वारि
(द) चतुर्भिः।
उत्तर:
(स) चत्वारि

प्रश्न 5.
शिवालये …………… स्तभ्याः सन्ति।
(अ) द्वादश
(ब) द्वादशा:
(स) द्वादशः
(द) द्वादशानि।
उत्तर:
(अ) द्वादश

अभ्यास-2

प्रश्न 1.
’87’ संख्याया: संस्कृत पदमस्ति
(अ) सप्तशति।
(ब) सप्तनवति
(स) सप्तसप्तति
(द) सप्तदश।
उत्तर:
(अ) सप्तशति।

प्रश्न 2.
‘चतसप्तति’ पदस्य संख्यास्ति|
(अ) 84
(ब) 74
(स) 94
(द) 64.
उत्तर:
(ब) 74

प्रश्न 3.
‘एकविंशति’ पदस्य संख्या किमस्ति
(अ) 41
(ब) 51
(स) 21
(द) 8.
उत्तर:
(स) 21

प्रश्न 4.
’36’ संख्यायाः संस्कृत पदमस्ति
(अ) षट्चत्वारिंशत
(ब) षट्पंचाशत्
(स) षट्षष्टिं
(द) षट्त्रिंशत्।
उत्तर:
(द) षट्त्रिंशत्।

प्रश्न 5.
‘एकः’ संख्यायाः स्त्रीलिंग चतुर्थी विभक्त्याः रूपं किमस्ति
(अ) एकस्यै
(ब) एकस्मै
(स) एकया
(द) एकम्।
उत्तर:
(अ) एकस्यै

प्रश्न 6.
‘त्रि’ शब्दस्य पुल्लिंग तृतीया विभक्त्या रूपं किमस्ति
(अ) तिसृभिः
(ब) त्रिभिः
(स) त्रिभ्यः
(द) त्रीणि।
उत्तर:
(ब) त्रिभिः

प्रश्न 7.
75′ संख्याया: संस्कृत पदं किमस्ति
(अ) पञ्चषष्टि
(ब) पंचपंचाशत्
(स) पञ्च सप्तति
(द) पञ्चविंशति।
उत्तर:
(स) पञ्च सप्तति

प्रश्न 8.
40′ संख्यायाः संस्कृत पदं किमस्ति
(अ) विशति।
(ब) त्रिंशत्
(स) पञ्चाशत्
(द) चत्वारिंशत्।
उत्तर:
(द) चत्वारिंशत्।

प्रश्न 9.
‘अष्टत्रिंशत्’ पदस्य संख्या किमस्ति
(अ) 38
(ब) 36
(स) 48
(द) 58.
उत्तर:
(अ) 38

प्रश्न 10.
‘पञ्चषष्टि’ पदस्य संख्या किमस्ति
(अ) 55
(ब) 65
(स) 75
(द) 85.
उत्तर:
(ब) 65

We hope the RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण सन्धि-प्रकरणम् will help you. If you have any query regarding Rajasthan Board RBSE Class 6 Sanskrit व्याकरण सन्धि-प्रकरणम्, drop a comment below and we will get back to you at the earliest.